Covid

W tej części przedstawiono informacje o tym, czym jest koronawirus (COVID-19) i jak wpływa na ludzki organizm. Znajdziesz tu również informacje o zachowaniu bezpieczeństwa, a także o badaniach pod kątem COVID-19 i szczepieniach przeciwko tej chorobie.

Potrzebujesz pomocy? Jesteśmy tu po to, aby Cię wspierać:

• Możesz zamówić lub pobrać zasoby informacyjne dotyczące zdrowia, w tym broszury i arkusze informacyjne.
• Możesz porozmawiać w zaufaniu z jedną z pielęgniarek pracujących na naszej infolinii Advice Line

Zadzwoń: 0808 8010 899 (BEZPŁATNIE z telefonów stacjonarnych i komórkowych)

Wyślij e-mail: adviceline@chss.org.uk

Czym jest COVID-19?

COVID-19 jest zakażeniem wirusowym, które może mieć wpływ na wszystkie części ciała. Szczególnie silnie działa na układ oddechowy.

Wiąże się przede wszystkim z kaszlem, gorączką i trudnościami z oddychaniem, a także z anosmią, czyli utratą lub zmianą zmysłu węchu albo smaku. COVID-19 wpływa również na serce, jelita i układ odpornościowy oraz może powodować szereg objawów w całym organizmie.

COVID-19 rozprzestrzenia się poprzez małe kropelki śliny lub śluzu wydychane przez osoby będące nosicielami wirusa. Te kropelki rozprzestrzeniają się jeszcze łatwiej przez kaszel, kichanie i ciężkie oddychanie.

Większość osób, u których wystąpią objawy COVID-19, wraca do zdrowia w ciągu 2–3 tygodni. Jednak szacuje się, że u 20% chorych nadal występują objawy po 5 tygodniach, a około 10% nadal ma objawy po 12 tygodniach. Stan ten nazywamy „długim covidem”.

Ograniczenia, działania osłonowe w przypadku osób narażonych i samoizolacja

Obecnie nie ma żadnych ograniczeń dotyczących COVID-19 w Szkocji, a program „osłonowy”, który obowiązywał w czasie pandemii, został obecnie wycofany.

Nadal jednak zaleca się, aby w przypadku wystąpienia objawów COVID-19 lub dodatniego wyniku testu na COVID-19 w gospodarstwie domowym poddać się samoizolacji przez minimum 7 dni lub do czasu ustąpienia objawów (obowiązuje dłuższy z tych okresów).

Oznacza to, że w miarę możliwości należy pozostawać w domu, nosić maseczkę podczas pobytu poza domem i unikać wszelkich niepotrzebnych podróży.

Radzenie sobie z samoizolacją

Samoizolacja jest trudna, zwłaszcza jeśli mieszka się samemu. Bardzo ważne jest pozostawanie w kontakcie z rodziną i przyjaciółmi na tyle, na ile to możliwe, poprzez rozmowy telefoniczne, e-maile, komunikatory i rozmowy wideo. Radzimy zachować w miarę możliwości aktywność w domu.

Every Mind Matters oferuje porady i wskazówki, które pomagają w zachowaniu zdrowia psychicznego podczas pobytu w domu. Pamiętaj, że samoizolacja jest tymczasowa i nie będzie trwała wiecznie.

Pielęgniarki z infolinii Chest Heart & Stroke Scotland również służą poufnym wsparciem, radą i informacjami.Skontaktuj się z nimi bezpłatnie pod numerem telefonu 0808 801 0899, wyślij e-mail na adres adviceline@chss.org.uk lub wyślij SMS o treści NURSE na numer 66777.

Testowanie

Dostępne są trzy rodzaje testów, które pozwalają sprawdzić, czy jesteś lub byłeś(-aś) chory(-a) na COVID-19. Są to:

• Badanie PCR. Jest to najbardziej wiarygodny test na COVID-19. Można go wykonać w klinice lub w domu, a na efekty trzeba czekać minimum 48 godzin. Wykrywa on materiał genetyczny wirusa i powinien być stosowany w przypadku wystąpienia objawów COVID. Musi być jednak wykonany w ciągu 8 dni od wystąpienia objawów, ponieważ po tym czasie poziom wirusa w organizmie może zbytnio spaść, aby można było go wykryć.
• Szybki test antygenowy (test metodą przepływu bocznego). Testy te są łatwiejsze w produkcji i dają szybsze wyniki niż badania PCR. Wykrywają one białka związane z wirusem. Jeśli wynik takiego testu jest dodatni, należy niezwłocznie rozpocząć samoizolację i zarezerwować badanie PCR.
• Badanie przeciwciał. W Szkocji tego rodzaju testy wykorzystywane są głównie do badań i przedsięwzięć naukowych, a nie do diagnozowania. Wykazują one odpowiedź immunologiczną organizmu, dlatego nie wykrywają infekcji od razu oraz pokazują wynik pozytywny, nawet gdy organizm zwalczył już infekcję. Pozytywny wynik testu na przeciwciała nie oznacza, że przebadana osoba jest odporna, ale sugeruje, że w którymś momencie przeszła COVID-19.

Więcej informacji na temat tych badań oraz sposobu ich rezerwacji można znaleźć w witrynie NHS Inform.

Szczepienia

Szczepionki przeciwko koronawirusowi są obecnie dostępne dla każdego Szkota powyżej 5. roku życia.

Dostępnych jest kilka szczepionek, ale mają one podobny sposób działania. Koronawirus ma na powierzchni struktury zwane „białkami kolczastymi”. Szczepionki pobudzają ludzki organizm do wytwarzania tych białek kolczastych (bez samego wirusa), wywołując odpowiedź immunologiczną, która uczy Twój układ odpornościowy rozpoznawać i atakować koronawirus.

Szczepionka nie zawiera wirusa, a bycie zaszczepionym nie sprawi, że zachorujesz na COVID-19. Nie ma też dowodów na to, że szczepienia mają takie same długoterminowe i szkodliwe skutki, jakie ma sam COVID-19.

U niektórych osób po szczepieniu występują działania niepożądane. Należą do nich:

• tkliwość, obrzęk i/lub zaczerwienienie w miejscu wstrzyknięcia
• ból głowy lub ból mięśni
• ból stawów
• dreszcze
• mdłości lub wymioty
• uczucie zmęczenia
• gorączka (temperatura powyżej 37,8°C)

Objawy te zwykle mijają w ciągu kilku dni.

Niektóre osoby, które wcześniej miały ciężkie reakcje alergiczne, mogą źle zareagować na wirus. Jest to bardzo rzadkie (około 1 na 4000 osób) i można tego uniknąć, omawiając historię alergii z lekarzem lub pracownikiem opieki zdrowotnej przed przyjęciem szczepienia.

Wykazano, że bycie zaszczepionym chroni przed ciężkimi objawami covidu. Większość osób, u których występują ciężkie, wymagające hospitalizacji objawy tej choroby, nie została zaszczepiona – jeśli możesz więc się zaszczepić, nie zwlekaj!

Informacje na temat szczepienia przeciwko COVID-19 są dostępne w kilku językach w NHS Lothian.